Układamy płytki - porady

fot.: Kaflando

Układanie płytek krok po kroku - porady fachowców

Okładzina z płytek jest konstrukcją budowlaną, która przed ułożeniem wymaga opracowania starannego projektu. Na wstępie należy sprawdzić stan powierzchni, która będzie stanowiła podłoże lub warstwę nośną dla płytek. Następnie określić technikę układania, a w szczególności rodzaj, skład, grubość i sposób nakładania warstwy zaprawy klejowej (klejenie na zaprawy cementowe obecnie jest rzadko stosowane). Trzeba również wcześniej ustalić szerokość i ukierunkowanie spoin między płytkami. Układanie płytek ze spoinami o szerokości kilku milimetrów jest uważane za rozwiązanie pewniejsze i bezpieczniejsze.

fot.: Coram

Sposób układania płytek zależy od rodzaju płytek...

Inaczej układa się płytki o dużym formacie niż mozaikę. To samo dotyczy kształtu płytek. Długie płytki imitujące deski układamy zazwyczaj jak klasyczny parkiet, ale już kwadratowe płytki podłogowe lub ścienne mogą być rozmieszczone równo. Do tego trzeba pamiętać o płytkach układających się we wzory - tu również warto trzymać się schematu, aby ostateczny efekt przyniósł jak najlepszy rezultat. Płytki strukturalne warto układać z uwzględnieniem ich ekspozycji na światło. Kolekcje inspirowane naturalnym kamieniem zazwyczaj należą do tzw. płytek tonalnych, czyli różniących się między sobą na tyle by uzyskać efekt jak najbardziej zbliżony do naturalnego zróżnicowania. Najłtawiej układa się płytki rektyfikowane, które mają ścięte krawędzie. W kwestii estetyki duże znaczenie ma także rozmieszczenie płytek patchwork, w których wymieszanie jest pożądanym zabiegiem aranżacyjnym. W niektórych kolekcjach producenci zalecają układanie według dołączonego wzornika, jednak większość osób preferuje własne kompozycje.

fot.: Konkurs fotograficzny "Nasze łazienki"

Prawidłowe ułożenie płytek to przede wszystkim:

• regularna i płaska powierzchnia
• prostoliniowe spoiny
• brak uszkodzeń w płytkach
• trwałe i estetyczne wykonanie

Do układania płytek gresowych projektant i wykonawca mają dzisiaj do dyspozycji wiele sprawdzonych materiałów (kleje, fugi, listwy dylatacyjne i dekoracyjne). Pozwalają one na wykonanie okładzin ceramicznych o wysokich parametrach. Przed rozpoczęciem układania płytek należy zoptymalizować plan układania, aby uzyskać najbardziej harmonijne rozwinięcie okładziny i zapobiec obecności przyciętych lub nie najlepiej połączonych płytek w widocznych miejscach. Dopiero po określonym czasie od momentu ułożenia płytek (kilka godzin do kilku dni) można przystąpić do wypełnienia spoin i końcowego oczyszczenia powierzchni.

fot.: Cerrad

Uwaga, rzeczy o których należy pamiętać:

• świeżo wyłożonej płytkami powierzchni, nie wolno użytkować zbyt wcześnie
• w pomieszczeniu ze świeżo wykonaną okładziną ceramiczną, gdzie trzeba wykonać jakieś prace (np. elektryczne), należy odpowiednio zabezpieczyć powierzchnię ułożonych płytek
• gdy do wypełnienia spoin używane są fugi o kontrastowych kolorach warto sprawdzić, czy nie brudzą płytek w sposób trwały (szczególnie narażony jest  gres polerowany).

fot.: Dunin - w układaniu płytek ważna jest także estetyka, dlatego koniecznie należy zwrócić uwagę na wybór odpowiedniej zaprawy klejowej, fugi oraz dokładność prac

Porady dla Kowalskiego

Wadliwie dobrane płytki mogą spowodować konieczność ich wymiany, co często wiąże się z wielokrotnie wyższymi kosztami niż koszt płytek.

Przy zakupie należy kierować się następującymi zasadami:

• ustalenie niezbędnych parametrów płytek w zależności od przeznaczenia (pomieszczenia)
• ustalenie ilości płytek - zobacz jak obliczyć potrzebną ilość płytek...

Dla płaskich jednorodnych powierzchni przyjmuje się naddatki na ubytki:

• 0 do 10m² - 10%
• 10 do 50m² - 5%
• pow 50 m² - 3%* 

* Przy układaniu w "karo" należy ilość ubytków podwoić.
 

Uwaga! Niektórzy producenci sprzedają płytki "z fugą" tzn. ilość m² podana na opakowaniu jest ilością m² położonych z określoną szerokością fugi, a rzeczywista ilość płytek ułożonych na styk jest mniejsza o 2-3%. Jak pokazuję praktyka około 90% klientów nie doszacowuje ubytków powstających przy układaniu płytek, co w przypadku kupna końcówek serii, płytek promocyjnych i płytek gresowych o zadanym odcieniu i kalibrze może stanowić poważny problem.

fot.: Salonika

Grubość płytek

Najczęstszym błędem przy zakupie płytek podłogowych jest brak uwzględniania grubości płytek. Normy wyraźnie rozgraniczają wytrzymałość płytek na zginanie z uwzględnieniem grubości. I tak na przykład dla płytek grubości do 7,5 mm minimalna siła łamiąca wynosi 700N, a dla płytek o grubości powyżej 7,5 mm - 1300 N. Grubość płytki bezpośrednio wpływa na jej wytrzymałość i kupowanie płytek "promocyjnych" na podłogę o grubości poniżej 7,5 mm (zdarzają się nawet płytki 6 mm) jest związane z dużym ryzykiem. Informacja sprzedawcy, że mimo małej grubości płytki "spełniają normę" jest ewidentnym nadużyciem bazującym na ograniczonej wiedzy kupującego.

Tolerancja wymiarów

Polska norma jest dosyć liberalna w tym względzie i poprawne ułożenie płytek spełniających normę ze skrajnych zakresów jest praktycznie niemożliwe. Czołowi producenci płytek ceramicznych zawsze podają na opakowaniu kalibrację płytek. Należy kupować płytki o tej samej kalibracji a w ostateczności różnica nie powinna być większa niż 1 kaliber. Uwaga: należy zachować szczególną ostrożność przy doborze płytek matowych i polerowanych układanych na tej samej powierzchni!!! Ponieważ płytki polerowane zawsze są mniejsze od matowych należy przy układaniu wzorów mieszanych zachować szczególną ostrożność, biorąc pod uwagę różnice wymiarowe, lub poddać płytki matowe skalibrowaniu do wymiarów płytek polerowanych w zakładzie produkcyjnym, co wiąże się z dodatkowymi kosztami dla kupującego.

Identyfikacja płytek

Każde opakowanie płytek ceramicznych powinno posiadać następujące dane:

• nazwa producenta
• wymiar nominalny
• oznaczenie fabryczne serii
• numer koloru
• odcień
• kaliber wraz z tabelą kalibracji
• data produkcji
• mrozoodporność w przypadku stosowania płytek na zewnątrz
• antypoślizgowość

Porady dla wykonawców

Podłoże pod nowe płytki musi być starannie przygotowane. Przed przystąpieniem do pracy posadzkę odkurzamy. W ten sposób usuwamy z podłogi zabrudzenia, które mogłyby osłabić przyczepność kleju. Jeśli musimy wyrównać powierzchnię starej podłogi lub wypełnić istniejące w niej ubytki, najpierw przygotowujemy masę szpachlową. Układanie płytek możemy zacząć dopiero wtedy, gdy zaprawa, którą wypełniliśmy wszelkie nierówności i dziury w starej posadzce, wyschnie.

Masy samopoziomujące służą do wyrównywania i wygładzenia posadzki. Stosuje się je z przeznaczeniem do wykonania podstawy pod płytki, panele czy wykładziny dywanowe. Szczególną zaletą tego typu wylewki jest idealnie gładka i wypoziomowana powierzchnia nie wymagająca dodatkowej korekty. Taki efekt zawdzięczamy samoistnemu wyrównywaniu w trakcie rozlewania, a to wszystko za sprawą działania siły ciężkości. Masa ta jest trwała - nie pęka i nie kurczy się. Po upływie zaledwie kilku godzin - można po niej bezpiecznie chodzić, gdyż proces schnięcia przebiega dość szybko. Produkty tego typu są suchymi mieszankami - anhydrytowe lub cementowe z dodatkiem wypełniaczy mineralnych, wzbogaca się je niekiedy domieszkami włókien wzmacniających. W zależności od rodzaju zastosowanej masy samopoziomującej możemy uzyskać warstwę gotową do użytku na przykład w garażach. Wyróżniamy tym samym rodzaje przeznaczone do renowacji starych nawierzchni lub wylewki na nowe podłoże betonowe. Mieszanki na bazie cementu polecane są do pomieszczeń narażonych na dość duże obciążenia. Natomiast mieszanki z głównym składnikiem, jakim jest wcześniej wspomniany anhydryt, doskonale sprawdzają się w realizacji prac wykończeniowych przy nowych podłogach oraz z zastosowanym ogrzewaniem podłogowym.

fot.: WIM - WIM WYLEWKA EXTRA to cementowa szybkowiążąca masa samopoziomująca. Stosowana wewnątrz budyków, jako podkład podłogowy zespolony z podłożem. Zalecana do wyrównywania posadzki przed układaniem płytek ceramicznych, kamienia naturalnego, parkietu, laminowanych i drewnianych paneli podłogowych, wykładzin tekstylnych, z linoleum i PVC.

fot.:  weber.tec 882 - płynna folia uszczelniająca na bazie dyspersji tworzyw sztucznych, do wykonywania hydroizolacji podpłytkowych

Najlepiej jest rozpocząć prace od najbardziej widocznego, reprezentacyjnego miejsca - przy drzwiach wejściowych. Kątownikiem wyznaczamy linię, wzdłuż której układać będziemy płytki. Aby to sobie ułatwić, przybiliśmy do betonowego fragmentu podłogi listwę, która posłuży nam jako prowadnica. Przyklejając wzdłuż niej płytki, będziemy mieli pewność, że zostaną równo ułożone. Szpachelką rozprowadzamy klej na podłożu i wyrównujemy pacą zębatą. Jednorazowo klej rozprowadzamy na niedużej powierzchni (około 1 m²) ... dzięki temu nie zaschnie, zanim ułożymy płytki. Układając płytki, co jakiś czas sprawdzajmy poziomicą, czy powierzchnia nowej posadzki jest równa Aby wszystkie spoiny miały taką samą grubość, między płytki wkładamy plastikowe krzyżyki dystansowe. Miejsca, w których nie mieszczą się całe kafelki, na przykład przy ścianach, musimy uzupełnić dokładnie przyciętymi kawałkami płytek. Tniemy je gilotyną lub łamaczem. W miejscu styku posadzki ze ścianą możemy wykonać cokolik. Miejsce pod cokolik powinno być tak samo przygotowane, jak posadzka. Skrobakiem usuwamy nadmiar kleju ze spoin. Po całkowitym wyschnięciu kleju oczyszczamy spoiny szczotką. Gumową pacą wcieramy masę spoinową między płytki. Gąbką usuwamy nadmiar masy spoinowej i po jej wyschnięciu przemywamy podłogę wodą.

Potrzebne narzędzia i maszyny

Wiertarka z końcówką mieszającą, kątownik, łamacz lub gilotyna do cięcia płytek, szpachla, krzyżyki dystansowe, paca zębata i gumowa, poziomnica, skrobak do spoin, szczotka, gąbka.

Montaż płytek

Przed zamontowaniem płytek należy dokonać przeglądu całej zakupionej partii pod względem jakości powierzchni, odcieni oraz wymiarów. Firma nie rozpatruje zgłoszeń niezgodności płytek już zamontowanych, w których stwierdzono wady możliwe do rozpoznania przed ich zamontowaniem. Montaż należy przeprowadzić według zasad sztuki budowlanej i zaleceń producentów materiałów użytych do montażu. Zaleca się układanie płytek w kierunku wskazanym przez strzałkę umieszczoną na odwrocie płytki.

         fot.: Knauf             fot.: SELENA S.A.               fot.: mira                  

fot.: BASF Polska                                          fot.: Weber                 

Mocowanie płytek do podłoża należy wykonywać przy pomocy zapraw klejących renomowanych marek, ze szczególnym uwzględnieniem sposobu nakładania, grubości oraz czasu wiązania zaprawy. W przypadku płytek gresowych zaleca się stosowanie zapraw klejących na bazie cementowej z dodatkiem składników chemicznych zwiększających elastyczność zaprawy. W przypadku wysoko obciążonych posadzek zaleca się stosowanie półpłynnych zapraw klejących, umożliwiających pełne przyleganie płytek do podłoża na całej powierzchni.

Przy dużych powierzchniach konieczne jest stosowanie dylatacji układanej zgodnie ze sztuką budowlaną. Zaleca się układanie płytek na spoinę szerokości min.3 mm. Poza funkcją estetyczną spoina pełni również rolę maskującą i protekcyjną. Pozwala zamaskować dopuszczalne różnice wymiarowe, zbiera materiały ścierne mające wpływ na żywotność i estetykę płytki oraz pochłania naprężenia i deformacje podłoża. Aby zaprawa do spoinowania prawidłowo spełniała swoje funkcje, powinno się stosować zaprawy uelastycznione, szybkowiążące o podwyższonej przyczepności do krawędzi płytek.

                 fot.: mira                                     fot.: BASF Polska         

   fot.: Knauf                  

fot.: mira Polska

Fugowanie należy wykonywać wg zasad sztuki budowlanej oraz zaleceń producentów. Przy fugowaniu powierzchni płytek polerowanych, należy przeprowadzić fugowanie próbne w celu stwierdzenia łatwości usunięcia pozostałości fugi z powierzchni płytek. W przypadku gdy czynność ta będzie utrudniona, należy przeprowadzić impregnacje powierzchni polerowanej, przy pomocy jednego z dostępnych na rynku preparatów impregnujących dla gresów.

Czyszczenie zamontowanej powierzchni

W przypadku zabrudzeń płytek powstałych w czasie wykonywania prac montażowych (pozostałości tynku, kleju, fugi itp.) należy je usuwać stosując odpowiednie środki chemii budowlanej renomowanych firm na bazie kwasowej, które zlikwidują zabrudzenia z powierzchni płytek nie powodując uszkodzenia spoin.

W celu zabezpieczenia spoin zaleca się ich staranne nawilżenie przed aplikacją detergentów na bazie kwasowej. Należy przestrzegać zalecanych stężeń i usuwać powstałe zabrudzenia w możliwie krótkim czasie od ich powstania. Do utrzymania codziennej czystości posadzek z gresów porcelanowych należy używać zwyczajnych środków myjących do podłóg, unikając stosowania mocnych detergentów na bazie kwasów. Płytki polerowane wymagają środków czyszczących nie pozostawiających rys na błyszczącej powierzchni.

Zobacz także:

• Czym i jak czyścić płytki ceramiczne, klinkier i kamień naturalny?

Uwagi

Specjalnej pielęgnacji wymaga powierzchnia płytek polerowanych. Proces polerowania polega na mechanicznym zeszlifowaniu wierzchniej warstwy płytki za pomocą specjalnych ściernic i uzyskania efektu "lustra". Ze względu na otwarcie mikroporów w procesie polerowania, producent zaleca stosowanie impregnacji powierzchni płytek polerowanych przy pomocy środków impregnujących renomowanych firm dostępnych na rynku w celu ułatwienia utrzymania podłogi w czystości w trakcie eksploatacji oraz zapobiegania plamienia płytek. Nie poleca się woskowania lub natłuszczania powierzchni płytek w celu zabezpieczenia przed brudzeniem.

Zobacz koniecznie:

• Jak położyć płytki ceramiczne bez spoiny
• Wyrównywanie podłoża
• Fugowanie
• Przygotowanie podłoża pod brodzikiem do przyklejania płytek
• Preparaty do pielęgnacji fug